Boşanma Davaları
Boşanma davaları, evlilik birliğini sona erdirmek isteyen kişilerin Aile Mahkemeleri nezdinde açtıkları dava türleridir. Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik, taraflara karşılıklı hak ve yükümlülükler yükleyen bir birlikteliktir. Bu birliktelik, yalnızca mahkeme kararıyla sona erdirilebilir. Boşanma davası açmak isteyen taraflar, anlaşmalı boşanma veya çekişmeli boşanma yoluna başvurabilmektedir.
A. Dava Türleri
1) Anlaşmalı Boşanma
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma, tarafların evlilik birliğinin sona ermesine ilişkin tüm hususlarda mutabakata varmaları halinde başvurdukları dava türüdür. Taraflar dava açılmadan önce yahut dava süreci içerisinde anlaşarak evliliklerini sonlandırabilirler.
Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanma davalarına kıyasla çok daha hızlı sonuçlanmaktadır. Bu süreçte tarafların, boşanmanın tüm ferileri hakkında düzenlenmiş ve imzalanmış bir anlaşmalı boşanma protokolü ile birlikte Aile Mahkemesi’ne başvurmaları gerekmektedir. Kanun gereği, tarafların bu yola başvurabilmeleri için en az bir yıl süreyle evli olmaları zorunludur.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?
Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların evliliğin sona ermesiyle ortaya çıkacak tüm hukuki ve mali sonuçlar üzerinde vardıkları uzlaşmayı içeren belgedir. Bu protokol dava dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulur.
Protokolde yer alması gereken başlıca hususlar şunlardır:
- Reşit olmayan müşterek çocukların velayeti,
- Yoksulluk ve iştirak nafakası,
- Tarafların malvarlığına ilişkin tasarrufları,
- Ziynet eşyaları, katılma alacağı,
- Maddi ve manevi tazminat,
- Ortak konutun kullanım hakkı,
- Ev eşyalarının paylaşımı,
- Kadının evlilik sonrası eşinin soyadını kullanıp kullanmayacağı,
- Çocuklarla kişisel ilişki kurulmasının kapsamı.
Süreç
Taraflardan biri, son altı ay içerisinde ikamet ettiği yerdeki Aile Mahkemesi’ne başvuruda bulunur. Mahkeme, dava dilekçesi ve protokolü inceleyerek duruşma günü belirler. Anlaşmalı boşanma davaları, mahkemelerin iş yüküne bağlı olmakla birlikte genellikle kısa sürede sonuçlanmaktadır.
Duruşma günü tarafların bizzat hazır bulunmaları ve protokolde yer alan düzenlemeleri kabul ettiklerini beyan etmeleri gerekir. Mahkeme boşanma kararını verdikten sonra, gerekçeli karar taraflara tebliğ edilir. Tebliğden itibaren iki hafta içinde itiraz edilmezse karar kesinleşir. Taraflar dilerlerse, karara itiraz etmeyeceklerine dair dilekçe vererek kesinleşmeyi hızlandırabilirler.
Sonuç
Kesinleşen karar doğrultusunda taraflar resmi olarak boşanmış olur. Mahkeme, nüfus müdürlüğü, tapu müdürlüğü gibi ilgili kurumlara gerekli müzekkereleri göndererek kararın uygulanmasını sağlar.
2) Çekişmeli Boşanma
Çekişmeli Boşanma Nedir?
Çekişmeli boşanma, tarafların boşanmanın kendisi veya ferileri konusunda anlaşmaya varamadıkları durumlarda açılan davadır. Bu davalarda, boşanmak isteyen tarafın Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen boşanma sebeplerinden birine dayanması gereklidir.
Boşanma sebepleri şunlardır (TMK m.161 ve devamı):
- Zina (m.161)
- Hayata kast, pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış (m.162)
- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (m.163)
- Terk (m.164)
- Akıl hastalığı (m.165)
- Evlilik birliğinin temelden sarsılması (m.166)
Dava dilekçesi karşı tarafa tebliğ edildikten sonra davalı taraf, iki hafta içinde cevap verebilir veya karşı dava açabilir. Karşı dava açılması halinde dosyalar birleştirilerek tek yargılama yapılır.
Süreç
Çekişmeli boşanma davaları, anlaşmalı boşanma davalarına göre çok daha uzun ve detaylıdır. Davacı taraf iddialarını ispatla yükümlüdür. Bu nedenle deliller büyük önem taşır. Deliller taraflarca mahkemeye sunulabileceği gibi, mahkeme aracılığıyla da celp edilebilir.
Mahkeme, tarafların iddia ve savunmalarını delillerle birlikte değerlendirerek boşanma talebine ve varsa ferilerine ilişkin karar verir. Feriler arasında çocukların velayeti, nafaka, ziynet eşyaları, tazminat talepleri ve mal paylaşımı gibi hususlar yer alır.
Sonuç
Çekişmeli boşanma davası sonucunda mahkeme, tarafların boşanmasına ya da davanın reddine karar verebilir. Karardan memnun olmayan taraf, istinaf yoluna başvurabilir. İstinaf başvurusu yapılmazsa karar kesinleşir. İstinaf başvurusu halinde ise dosya Bölge Adliye Mahkemesi tarafından incelenir ve karar onanabilir, bozulabilir veya düzeltilebilir.
Sonuç
Boşanma davaları, gerek anlaşmalı gerekse çekişmeli olsun, tarafların hayatlarını derinden etkileyen süreçlerdir. Bu süreçlerin doğru ve hızlı bir şekilde yürütülmesi için deneyimli bir aile hukuku avukatı ile çalışmak büyük önem taşır.
İzmir’de faaliyet gösteren hukuk büromuz, aile hukuku, anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanma ve boşanmanın ferilerine ilişkin tüm uyuşmazlıklarda müvekkillerine etkin ve çözüm odaklı hukuki destek sağlamaktadır.